یادداشت | آتش بر آبروی طب سنتی

به گزارش سرویس حوزه و روحانیت خبرگزاری رسا، رویایی با فرهنگ غرب از دیرباز به ویژه در چند دهه اخیر مساله ای است که در آمد و شد میان نخبگان جامعه است. البته این مساله متوقف به بعد از انقلاب نیست و از اوائل دوره قاجار در جامعه ایران میان قشر مذهبی و منورالفکرها در تبادل بوده است. اما اساس این مساله به آنجا بر می گردد که آیا مواجهه با فرهنگ غرب اعم از علوم غربی، اختراعات، فرهنگ و دیگر ابعاد سبک زندگی آنها برای ما قابل استفاده است.

به دیگر سخن ماجرا از آنجایی آغاز شد که برخی از شاهزادگان و افرادی که با خاندان های سلطنتی در ارتباط بودند برای کسب تحصیلات و مدارج علمی راهی دیار فرنگ می شدند، بعد از مدتی به ایران برمی گشتند و منصبی را اخذ کرده و در آن جلوس می کردند. البته این اقبال نصیب همه افراد جامعه نبود و فقط در بین قشر خاصی از اعیان و اشراف متداول بود. تغییر فاحش در نوع پوشش، میگساری و زنبارگی از دست دادن بخش قالب اعتقادات خود، سابقه ننگینی را در میان قشر مذهبی از این رویارویی با فرهنگ غرب به یادگار گذاشته بود و مردم با اعتقاد ایران ورود فرهنگ بیگانه را با از دست دادن اعتبار فرهنگی و اعتقادی خود همسان می دیدند.

البته به تدریج با خروج انحصار رفتن افراد جامعه با کشورهای بیگانه و بازگشت موفق آنها به کشور بخشی از این ذهنیت را تلطیف کرد اما برخی تفکرات متحجرانه هنوز هم بر این طبل می کوبند و عده دیگر و از همه جا بی خبر در میانه میدان پیکوبی می کنند.

یادم می آید رهبر فرزانه انقلاب در سفر به استان همدان در دیدار با دانشجویان بخشی از سخنان خود را به این مساله اختصاص دادند. ایشان فرمودند استفاده از علوم غربی و مواجهه با آن مساله ای است که منعی در آن وجود ندارد اما برخی افراد هستند که از میان تمام ویژگی های علوم غربی و مسائل پیرامون آن به مسائل فرعی و بی فایده می پردازند. ایشان در این قسمت از بیانات خویش به کلاس درسی در دانشگاه اشاره کردند که دانشجویان آن به جای توجه به محتوای درس به لحظه ای که استاد دستش را در بینی خود کرده توجه نموده اند و فقط همین کار را تکرار می کنند و این امر پسندیده ای نیست.(مضمون کلام رهبر معظم انقلاب)

اما این مقدمات برای استفاده در موضوعی دیگر در این کلام است، بی شک و تردید بر همگان واضح است که افتخار کرسی های علمی مکتب شیعه با برهان و کلام دقیق است چه در علوم عقلی و چه در علوم نقلی؛ چه در علمای متاخر و چه در علمای متقدم.

حتی در کشاکش درگیری کلامی میان آلوسی و فخر رازی که مال، آبرو و جان شیعه را حلال می دانستند و بعد از آن؛کوچکترین مساله دور از ادب و شأن اسلامی در هیچیک از کتب علمای شیعه نسبت به علمای دیگر مذاهب یافت نمی شود و این از افتخارات مکتب شیعه است که زبان خود را به غیر از باب علمی و منطقی نگشوده است.

اما روی سخن با جناب تبریزیان است، شما که خود را به جزیی از خانوده حوزه می دانید و سبک و سیاقی بر هم زده اید. شما که خود را پدر طب سنتی ایران معرفی می کنید! می دانید با این کار سفیهانه شما چه هزینه ای برای حوزه های علمیه فراهم آوردید؟ شما در ظاهر کتاب طب "کلاسیک هریسون" را به آتش کشیدی ولی در واقع پدر طب سنتی ایران را سوزاندی.

کجای فرهنگ غنی شیعه و ایرانی نوع مواجهه با عقاید و نظریات علمی را آتش زدن معرفی کرده است که شما به خود چنین اجازه ای داده ای؟ انصافا ایم مساله از ساحت حوزه های علمیه به دور است؟ اگر روی سخنی علمی دارید مانند بسیاری از افراد دیگر که در ابعاد مختلف علمی نظریات شاذ و نادر دارند، مسیر آن را به درستی طی کنید و از وام گرفتن از آبروی حوزه های علمیه دست بردارید.

این را باید بدانید که عرصه علوم تجربی مقتضیاتی متفاوت از عرصه علوم انسانی دارد. هر چند این روشی که شما اتخاذ کردید و صاحبان این سبک غربیان قبل از رنسانس و مغولان و داعشیان هستند در هیچ یک از عرصه های علمی جایی ندارد زبان گویا در عرصه علوم تجربی اثبات مدعا است؟ روند پژوهشی فرآیند درمانی ای که به آن توسل می کنید و آن را ترویج می کنید، مشخص کنید. اسلام دین عقلانیت و تفکر است و شما که با عناوین مختلف در کسوت یک عالم دینی در جامعه حاضر می شوید باید قوائد آن را به خوبی درک کنید.

بی شک انتظاری که از بزرگان طب سنتی ایران می رود این است که این نهال بر آمده از فرهنگ ایرانی را مراقبت کنند و فعلا به دنبال ثمر گرفتن از آن نباشند و به تربیت آن بکوشند. مگر نه این است که هر از گاهی بخشی از طب سنتی آماج حملات گروهی فرصت طلب قرار می گیرد که سلامت مردم را بهانه می کنند و زخمی بر پیکر بی جان این نهال بر آمده از تنه خشک شده طب اسلامی وارد می کنند.

بر هیچ کس پوشیده نیست که مجهز شدن به ابزار روز علمی آن هم در حوزه سلامت امری مهم و انکار ناپذیر است.

بر هیچ کس پوشیده نیست که رونق گرفتن بازار طب سنتی که ویژه و مخصوص اقلیم ایران است، صحت و سلامتی واقعی را می تواند برای مردم به ارمغان آورد.

بر هیچ کس پوشیده نیست که داروهای شیمیایی اثری موقت داشته و با درمان عضوی، عوارضی را برای عضو دیگر به همراه دارد و بی شک در دراز مدت صدمات و لطمات جدی بر پیکر انسان وارد می سازد.

و بر هیچ کس پوشیده نیست که مافیای دارو در کشور بیداد می کند( چنان که یکی از این افراد در چند روز اخیر محاکمه اش به سرانجام رسید) و سود سرشار این مساله در کشور مانع از رسیدن طب سنتی به بلوغ در کشور است.

آیا لازمه این مساله این نیست که بزرگان طب سنتی مستمسکی را برای سرکوب شدن طب سنتی به دست دیگران ندهند و با ایجاد فضای گرم علمی تلاش کنند تا میوه این درخت کهنسال ایرانی، رسیده تر و شیرین تر به دست مردم برسد.

و حالا سخنی با متولیان امر درمان؛ یادم می آید در برنامه ماه عسل شخصی در برنامه زنده ادعای درمان سرطان را به صورت دفعی با ترکیبی از داروهای گیاهی داشت. ادعای بزرگی بود و چند نمونه از افراد درمان شده هم حاضر بودند. بعد از آن هم دیگر خبری از آن درمان و آن فرد نشد. امثال این ادعاها زیاد است اما سوالی که مطرح می شود این است که مجالی برای ارائه این مسائل در وزارت بهداشت وجود دارد؟ تا چه میزان وزارت بهداشت رویه طب سنتی را تایید می کند؟ چه میزان اعتبار در این زمینه تاکنون ارائه کرده است؟ چند مرکز تحقیقاتی در زمینه طب سنتی تحت اشراف وزارت بهداشت در کشور وجود دارد؟

مگر نه این است که ادعا در علوم تجربی راهی به غیر آزمایش کردن و تجربه ندارد؟ مگر نه این است که علوم تجربی می بایست در بوته امتحان قرار گیرند تا عیارشان مشخص شود؟

بعد از نقد جدی که به آقای تبریزیان در این زمینه وارد است و این اقدام وی نوعی تحجر را در ذهن انسان تداعی می کند، انتظار است تا وزارت علوم نیز سازکاری جدی و نه تشریفاتی برای رسیدن به تفاهم واقعی در پژوهش و زیرساختی کردن طب سنتی ایرانی ایجاد کند./979/ج

هادی شاملو